Tüylü bir dostu ailemize kattığımızda, onun mutluluğu ve sağlığı en büyük önceliğimiz haline gelir. Bu sağlığı korumanın en temel ve en etkili yolu ise şüphesiz aşılamadır. Aşılar, evcil hayvanlarımızı gözle göremediğimiz ancak ölümcül olabilen hastalıklara karşı koruyan görünmez bir kalkan gibidir. Peki, bu kalkanı en doğru zamanda ve eksiksiz bir şekilde nasıl oluşturabiliriz?

Birçok evcil hayvan sahibi için aşı takvimi karmaşık ve kafa karıştırıcı olabilir. Hangi aşı ne zaman yapılmalı? Hangileri zorunlu? Bu süreçte nelere dikkat edilmeli? Bu yazıda, kedi ve köpekler için genel aşı takvimini anlaşılır bir şekilde ele alarak, dostunuzun sağlık yolculuğuna sağlam bir başlangıç yapmanız için size bir rehber sunacağız.

Aşı Neden Hayat Kurtarır?

Aşılar, basitçe, vücudun bağışıklık sistemine belirli hastalıkları tanıtma yöntemidir. Hastalığa neden olan virüs veya bakterinin zayıflatılmış ya da etkisiz hale getirilmiş formunu içeren aşılar, vücudun bu “düşmanı” tanımasını ve ona karşı antikor üretmesini sağlar. Böylece, dostunuz gelecekte bu hastalıkla gerçekten karşılaştığında, bağışıklık sistemi hazırlıklı olur ve hastalığı çok daha hafif atlatır ya da hiç yakalanmaz.

Aşılama sadece bireysel koruma sağlamaz; aynı zamanda toplumsal bağışıklığı da destekler. Aşılanmış hayvanların sayısı arttıkça, salgın hastalıkların yayılma riski azalır ve aşılanamayan (çok genç veya kronik hasta olan) diğer hayvanlar da dolaylı olarak korunmuş olur.

Çekirdek (Core) ve Çekirdek Olmayan (Non-Core) Aşılar

Veteriner hekiminiz aşı planını oluştururken aşıları iki ana gruba ayıracaktır:

• Çekirdek Aşılar: Bu aşılar, coğrafi konum veya yaşam tarzı ne olursa olsun, tüm kedi ve köpekler için hayati önem taşıyan ve mutlaka yapılması gereken aşılardır. Genellikle yaygın, bulaşıcı ve ölümcül hastalıklara karşı koruma sağlarlar.
• Çekirdek Olmayan Aşılar: Bu aşılar ise evcil hayvanınızın yaşam tarzına, maruz kalabileceği risklere ve yaşadığı bölgeye göre veteriner hekim tarafından önerilir. Örneğin, sürekli diğer köpeklerle bir arada olan bir köpek için “Köpek Kulübesi Öksürüğü” aşısı veya sık sık dışarı çıkan bir kedi için “Kedi Lösemisi” aşısı bu gruba girer.

Önemli Not: Aşağıda sunulan takvimler genel bir rehber niteliğindedir. Her evcil hayvan özeldir ve en doğru ve kişiselleştirilmiş aşı takvimi mutlaka veteriner hekiminiz tarafından oluşturulmalıdır.

Yavru Köpekler İçin Genel Aşı Takvimi

Yavru köpekler, annelerinden aldıkları antikorların etkisi azalmaya başladığında hastalıklara karşı savunmasız kalırlar. Bu nedenle aşılamaya doğru zamanda başlamak çok önemlidir.

• 6-8 Haftalık:
  • Karma Aşı – 1. Doz: Gençlik Hastalığı (Distemper), Kanlı İshal (Parvovirus), Hepatit ve Parainfluenza gibi en ölümcül hastalıklara karşı koruma sağlar.
  • İç ve Dış Parazit Uygulamaları: Aşı olmasa da, bu dönemde parazitlere karşı korumanın başlaması kritiktir.
• 9-11 Haftalık:
  • Karma Aşı – 2. Doz (Tekrar): İlk dozun oluşturduğu bağışıklığı güçlendirmek için gereklidir.
• 12-14 Haftalık ve Sonrası:
  • Kuduz Aşısı: Hem hayvan hem de insan sağlığı için yasal olarak zorunlu ve hayati bir aşıdır.
  • Çekirdek Olmayan Aşılar (Veteriner Tavsiyesi ile):
    • Bordetella (Köpek Kulübesi Öksürüğü): Özellikle köpek pansiyonlarına, parklara veya eğitimlere giden sosyal köpekler için önerilir.
    • Lyme Hastalığı: Kene kaynaklı bu hastalığın yaygın olduğu bölgelerde yaşayan köpekler için tavsiye edilebilir.

Yıllık Tekrarlar: Temel aşılamalar tamamlandıktan sonra, bağışıklığın devamı için veteriner hekiminizin belirleyeceği periyotlarda (genellikle yılda bir) Karma Aşı ve Kuduz Aşısı tekrarlanır.

Yavru Kediler İçin Genel Aşı Takvimi

Tıpkı köpekler gibi, yavru kedilerin de bağışıklık sistemlerinin desteklenmesi gerekir.

• 6-8 Haftalık:
  • Karma Aşı – 1. Doz: Kedi Gençlik Hastalığı (Panleukopenia) ve Kedi Nezle (Viral Rhinotracheitis, Calicivirus) gibi yaygın ve tehlikeli hastalıklara karşı korur.
  • İç ve Dış Parazit Uygulamaları: Bu dönemde parazit kontrolü başlar.
• 9-11 Haftalık:
  • Karma Aşı – 2. Doz (Tekrar): Bağışıklığı pekiştirmek için zorunludur.
• 12-14 Haftalık ve Sonrası:
  • Kuduz Aşısı: Dışarıya hiç çıkmayan kediler için bile yasal ve tıbbi olarak önemlidir.
  • Çekirdek Olmayan Aşılar (Veteriner Tavsiyesi ile):
    • Lösemi (FeLV) Aşısı: Dışarı çıkan veya diğer kedilerle temas halinde olan kediler için şiddetle tavsiye edilir. Aşıdan önce genellikle bir test yapılması gerekir.

Yıllık Tekrarlar: Kedinizin yaşam tarzına ve risk durumuna göre veteriner hekiminiz yıllık tekrar aşılarını planlayacaktır.